- Strona główna
- Dokumenty
- Informacja nt. preferencji dla podmiotów ekonomii społecznej w zamówieniach finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus – zalecenia dla Beneficjentów/Zamawiających
Informacja nt. preferencji dla podmiotów ekonomii społecznej w zamówieniach finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus – zalecenia dla Beneficjentów/Zamawiających
Opublikowano: 11.10.2024
Typ dokumentu
Zalecenia i instrukcje
Preferencje dla podmiotów ekonomii społecznej w zamówieniach finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus – zalecenia dla Beneficjentów/Zamawiających
Wymóg preferencji podmiotów ekonomii społecznej w zamówieniach projektowych wynika z Wytycznymi realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027, Rozdział 2 pkt 9 (dalej „Wytyczne dotyczące EFS+”):
IZ PR zapewnia, że w projektach współfinansowanych z EFS+ przy udzielaniu zamówień stosowane są preferencje dla PES. Preferencje mogą być realizowane m.in. poprzez:
a) zobowiązanie beneficjentów do zlecania zadań na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2022 r. poz. 1327, z późn. zm.) lub stosowania innych przewidzianych prawem trybów, w tym z ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o ekonomii społecznej czy ustawy z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2085, z późn. zm.);
b) zobowiązanie beneficjentów do zlecania zadań na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, z późn. zm.) z wykorzystaniem klauzul społecznych”.
Zamówienia przeprowadzone zgodnie z ustawą Pzp.
Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi EFS+ stosowanie preferencji dla PES w przypadku trybów wynikających z ustawy Pzp może się odbywać poprzez:
1. Wykorzystanie klauzul społecznych
Klauzule społeczne nie są instrumentem ukierunkowanym wyłącznie na wsparcie konkretnego rodzaju podmiotów (w tym przypadku podmiotów ekonomii społecznej), natomiast są jednym z instrumentów mogących wspierać rozwój sektora ekonomii społecznej.
Głównymi rodzajami klauzul społecznych, które powinny być brane pod uwagę w realizacji zamówień, szczególnie dotyczących usług społecznych, są:
- art. 94 ustawy Pzp, dający możliwość zastrzeżenia ubiegania się o zamówienie wyłącznie dla wykonawców mających status zakładu pracy chronionej, spółdzielni socjalnych oraz inni wykonawców, których głównym celem lub głównym celem działalności ich wyodrębnionych organizacyjnie jednostek, które będą realizowały zamówienie, jest społeczna i zawodowa integracja osób społecznie marginalizowanych, a wskaźnik zatrudnienia osób z tych grup wynosi minimum 30%;
- art. 361 ustawy Pzp, dający możliwość zastrzeżenia zamówienia na wybrane i enumeratywnie wskazane w tym artykule usługi społeczne, zdrowotne i kulturalne wyłącznie dla wykonawców między innymi niedziałających dla zysku, posiadających spółdzielczą formę zarządzania oraz prowadzących działalność mająca na celu realizację zadań w zakresie użyteczności publicznej, związanej ze świadczeniem tych usług oraz społeczną i zawodową integracją osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Klauzule społeczne dają możliwość zastrzeżenia zamówień publicznych dla określonego grona wykonawców spełniających warunki, o których mowa powyżej. Ponadto przedmiot zamówienia musi dotyczyć wybranych rodzajów usług (m.in. społecznych i zdrowotnych), których rodzaje doprecyzowano przy użyciu wybranych kodów CPV. Dopiero łączne wypełnienie tych warunków o charakterze podmiotowym i przedmiotowym daje zamawiającemu możliwość zastrzeżenia zamówienia oraz, w określonym przypadku, przeprowadzenia postępowania z wykorzystaniem uproszczonych procedur na podstawie art. 360 ustawy Pzp.
Rozważając zastosowanie powyższych rozwiązań należy pamiętać, że nakładają one dodatkowe ograniczenia o charakterze podmiotowym w dostępie do zamówienia przez potencjalnych wykonawców. Stosując je należy wziąć pod uwagę sytuację na danym rynku produktów lub usług i związaną z tym możliwość wykonania określonego rodzaju zamówienia (także rozstrzygnięcia postępowania).
2. Wykorzystanie aspektów społecznych
W przypadku pozostałych rodzajów zamówień finansowanych w ramach projektów EFS+, gdzie nie można zastosować klauzul społecznych, zasadne będzie wykorzystanie tzw. aspektów społecznych możliwych do zastosowania praktycznie na każdym etapie procesu udzielenia zamówienia, począwszy od definicji przedmiotu i określenia jego specyfikacji, tworzenia kryteriów oceny ofert, kończąc na obowiązku weryfikacji rażąco niskiej ceny.
W przypadku określenia warunków przedmiotu zamówienia, podstawę tego rozwiązania stanowi art. 96 ustawy Pzp, wskazujący na możliwość zastosowania innych wymagań związanych z realizacją zamówienia, obejmujących m.in. aspekty społeczne, dotyczące zatrudnienia do realizacji zamówienia osób bezrobotnych, młodocianych, niepełnosprawnych oraz innych osób, o których mowa w ustawie o zatrudnieniu socjalnym.
Ponadto w ustawie Pzp przewidziano możliwość zastosowania kryteriów jakościowych, poświęconych m.in. aspektom społecznym na podstawie art. 242 ust. 2 pkt 2 ustawy, zgodnie z którym kryteria oceny ofert są kolejnym narzędziem umożliwiającym zastosowanie aspektów społecznych w zamówieniach. Oprócz wcześniej wskazanych wymogów warunkujących możliwość przystąpienia do realizacji zamówienia, to narzędzie umożliwia wybór najkorzystniejszej pod danym względem oferty, na etapie oceny wszystkich złożonych ofert.
Zamówienia przeprowadzone zgodnie z zasadą konkurencyjności
W przypadku postępowań realizowanych zgodnie z zasadą konkurencyjności, o której mowa w Wytycznych kwalifikowalności, analogiczne rozwiązanie przewidziano w formie kryteriów oceny ofert, które odnoszą się również m.in. do aspektów społecznych, zgodnie z wymogiem określonym w sekcji 3.2.2 pkt. 17 lit. a: Kryteria oceny ofert, oprócz ceny lub kosztu, mogą obejmować: a) jakość, w tym parametry techniczne, właściwości estetyczne i funkcjonalne, dostępność, projektowanie dla wszystkich użytkowników, aspekty społeczne, środowiskowe i innowacyjne…”.
Stosując powyższe rozwiązanie należy pamiętać, że kryteria nie mogą odnosić się do właściwości podmiotu, zgodnie z Wytycznymi kwalifikowalności, o czym mowa w pkt 18 sekcji 3.2.2., a także pamiętać, że w ogólnych przepisach poświęconych zasadzie konkurencyjności, tj. w rozdziale 3.2 pkt. 2 Wytycznych kwalifikowalności, zobowiązano Beneficjenta do udzielania zamówień zapewniających uzyskiwanie najlepszych efektów, w tym m.in. efektów społecznych, o ile jest to możliwe w danym zamówieniu.
Instytucja Zarządzająca przypomina również o obowiązku obu stron umowy o dofinansowanie do podejmowania działań ukierunkowanych na możliwość osiągania efektów społecznych w zamówieniach finansowanych z EFS+. Niemniej ostateczna decyzja dotycząca rodzaju preferencji, podobnie jak realizacja całego postępowania, w tym wyboru właściwego trybu, leży w gestii Beneficjenta (zamawiającego).
Spis treści